Idealim w Wielkiej Brytanii reakcją na empiryzm i pozytywizm

Może się wydawać, że powyższe uwagi sugerują, iż dziewiętnastowieczny idealizm w Wielkiej Brytanii był po prostu rodzimą reakcją na empiryzm i pozytywizm oraz na teorię ekonomiczną i polityczną leseferyzmu. Faktycznie jednak ważny wpływ na rozwój idealizmu brytyjskiego wywarła myśl niemiecka, szczególnie myśl Kanta, a następnie Hegla. Niektórzy autorzy, a szczególnie J. H. Muirhead,3a utrzymywali, że idealiści brytyjscy XIX stulecia byli spadkobiercami tradycji platońskiej, która się objawiała w myśli platoników z Cambridge w XVII wieku oraz w filozofii Berkeleya w XVIII wieku. Ale choć zwrócenie uwagi, że filozofia brytyjska nie miała wyłącznie empirycznego charakteru, jest pożyteczne, trudno byłoby wykazać, że dziewiętnastowieczny idealizm może zasadnie uchodzić za organiczne rozwinięcie rodzimej tradycji platońskiej. Nie sposób pominąć, jako

W książce Platonie Tradition in Anglosaxon Philosophy („Tradycja platońska w filozofii anglosaskiej”, 1931). czynnika czysto przygodnego, wpływu myśli niemieckiej, szczególnie Kanta i Hegla.4 Wprawdzie żadnego wybitnego idealisty brytyjskiego nie można określać jako ucznia Kanta czy Hegla w sensie potocznym. Bradley, na przykład, był myślicielem oryginalnym. Ale bynajmniej nie wynika stąd, że pobudzający wpływ myśli niemieckiej był czynnikiem małej wagi w rozwoju brytyjskiego idealizmu.

Czytelnicy angielscy uzyskali ograniczoną wiedzę o Kancie jeszcze w czasie życia filozofa. W 1795 r. uczeń Kanta, E. A. Nitzsch, wygłaszał w Londynie wykłady o filozofii krytycznej, a w następnym roku ogłosił małą pracę na ten temat. W 1797 r. J. Richardson ogłosił swój przekład, pod tytułem Principles of Critical Philosophy („Zasady filozofii krytycznej”), dzieła J. S. Becka – Grundriss der Kritischen Philosophie („Zarys filozofii krytycznej”, 1796), a w 1798 r. A. F. M. Willich opublikował Elements oj Critical Philosophy („Elementy filozofii krytycznej”). Przekład Richardsona Kantowskiego Uzasadnienia metafizyki moralności ukazał się w 1799 r., ale pierwszy przekład Krytyki czystego rozumu, dokonany przez F. Haywooda, ukazał się dopiero w 1838 r. A poważne studia poświęcone Kantowi, takie jak wielkie dzieło E. Cairda, A Critical Account oj the Philosophy oj Kant („Krytyczne ujęcie filozofii Kanta”, 1877), ukazywały się dopiero znacznie później. Tymczasem wpływ niemieckiego filozofa, wraz z wieloma innymi wpływami, odczuwał poeta Coleridge, którego idee będziemy obecnie rozważać, a wyraźnie odczuwał go Sir William Hamilton, choć element kantyzmu w myśli Hamiltona był najbardziej widoczny w jego doktrynie dotyczącej granic poznania ludzkiego oraz w jego konsekwentnym agnostycyzmie w odniesieniu do natury rzeczywistości ostatecznej.