IDEALIZM ABSOLUTNY: BOSANQUET CZ. II

Bosanąuet utrzymuje, że w pewnym sensie prawdą jest powiedzenie, że świat jest dla każdego indywiduum jego światem, jest strumieniem jego świadomości: zbudowanym z jego postrzeżeń. „Świat rzeczywisty jest dla każdego indywiduum jawnie jego światem, jest obszarem i określeniem jego obecnego postrzeżenia, które to postrzeżenie nie jest w istocie rzeczywistością jako taką, lecz miejscem jego styczności z rzeczywistością jako taką.” 4 Musimy zatem odróżnić strumień świadomości rozważany jako ciąg zjawisk psychicznych i świadomość rozważaną jako „intencjonalną”, ukazującą jakiś system powiązanych wzajemnie przedmiotów.5 „Świadomość jest świadomością światła o tyle tylko, o ile świat przedstawia system, całość przedmiotów, oddziałujących na siebie, a zatem niezależnych od obecności czy nieobecności świadomości, która je przedstawia.”8 Możemy również uznać rozróżnienie między moim obiektywnym światem a tworami mojej wyobraźni. Możemy więc powiedzieć, że „cały świat jest dla każdego z nas tokiem naszej świadomości, o ile traktuje się go jako system przedmiotów, o których jesteśmy zobowiązani myśleć”.7

Namysł nad tym czynnikiem przymusu pokazuje nam, że światy różnych indywiduów są zbudowane za sprawą określonych procesów, wspólnych inteligencji jako takiej. W pewnym sensie każdy z nas rozpoczyna od swego prywatnego świata. Ale im bardziej jest rozwinięty konstruktywny proces budowania systematycznego świata przedmiotów, tym bardziej owe poszczególne światy zgadzają się z sobą i dążą do stopienia się we wspólny świat.