IDEALIZM W AMERYCE

Odlegle początki refleksji filozoficznej w Ameryce można śledzić sięgając aż do purytanów Nowej Anglii. Głównym celem pury- tanów było oczywiście zorganizowanie życia według zasad religijnych i moralnych, w które wierzyli. Byli oni idealistami w niefilozo- ficznym sensie tego terminu. Byli również kalwinistami, nie dopuszczającymi żadnego odstępstwa od tego, co uznawali za zasady ortodoksji. Zarazem możemy znaleźć wśród nich elementy refleksji filozoficznej, pobudzonej głównie przez myśl Petrusa Ramusa (Pierre de la Ramee: 1515-1572) oraz przez „Encyklopedię” Johanna Heinricha Alsteda (1588-1638). Petrus Ramus, wybitny humanista i logik francuski, stał się kalwinistą w 1561 r., występował z kongregacjonalistycz- ną teorią Kościoła, a zginął przypuszczalnie w rzezi nocy św. Bartłomieja. Miał więc szczególne dane, by uchodzić za intelektualnego patrona kongregacjonalistów Nowej Anglii. Alsted, zwolennik Me- lanchtona, a także uczeń Petrusa Ramusa, opublikował w 1630 r. encyklopedię sztuk i nauk. Dzieło to, o platońskim zabarwieniu, zawierało część poświęconą temu, co Alsted nazywał „archeologią” – systemem zasad poznania i bytu. Stało się ono popularnym podręcznikiem w Nowej Anglii.

Na religijny rodowód pierwszej fazy amerykańskiej myśli filozoficznej wskazuje fakt, że pierwsi filozofowie byli duchownymi. Przy- kładem jest Samuel Johnson (1696-1772). Początkowo duchowny kon- gregacjonalistyczny, w 1722 r. wstąpił do Kościoła anglikańskiego, a następnie otrzymał anglikańskie święcenia. W 1754 r. został mianowany pierwszym rektorem King’s College w Nowym Jorku (obecnie Columbia University).

Leave a reply

You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>