Mili i definicje

Najważniejszą klasą zdań werbalnych są definicje, a definicja jest „zdaniem, które przedstawia znaczenie danego słowa: a mianowicie przedstawia już to znaczenie, jakie ono ma w języku potocznym, już to takie, jakie mówiący czy piszący zamierza mu nadać dla poszczególnych celów swego rozumowania”.16 Mili nie wyklucza zatem użycia słów, dla szczególnych celów, na nowe sposoby. Podkreśla jednak potrzebę bardzo starannego badania potocznego języka, zanim podejmie się zadania reformy języka. Badanie bowiem różnych odcieni znaczeniowych, jakie słowo ma w potocznym użyciu, czy zmian jego użycia, może odsłonić rozróżnienia i inne ważne czynniki, które niedoszły reformator języka bezwzględnie powinien mieć na uwadze.

Oczywiście, gdy Mili powiada, że definicje to zdania werbalne, nie zamierza sugerować, że są one z natury czysto arbitralne lub że badania nad faktami nie mają nigdy znaczenia dla budowania definicji.

Absurdem byłoby, na przykład, definiować człowieka pomijając całkowicie cechy wspólne istotom, które nazywamy ludźmi. Stanowisko Milla głosi, że choć konotacja terminu „człowiek” opiera się na doświadczeniu dotyczącym człowieka, a badania nad faktami mogą sprawić, że konotacja ta staje się mniej mglista i bardziej wyraźna, definicja jako taka uwyraźnia po prostu tę konotację czy znaczenie, całkowicie lub częściowo, to znaczy czyni to za pomocą wybranych cech różnicujących. Możemy być wprawdzie skłonni przyjmować, że definicja nie jest czymś czysto werbalnym, ale tę skłonność łatwo wyjaśnić, jeśli uwzględnimy dwuznaczność spójnika. Ogólne terminy konotujące, takie jak „człowiek”, denotują nieokreśloną liczbę rzeczy, a konotują pewne wspólne im cechy. Kiedy zatem mówi się, że „człowiek jest …”, możemy być skłonni przyjmować, że definicja stwierdza, iż istnieją ludzie. W tym przypadku jednak zakładamy milcząco obecność dwóch zdań, odpowiadających dwom możliwym sposobom użycia czasownika „być”: z jednej strony definicji, która po prostu podaje wyraźnie znaczenie terminu „człowiek”, a z drugiej strony zdania egzystencjalnego, które stwierdza, że istnieją istoty posiadające cechy wymienione w definicji. Jeśli pominiemy zdanie egzystencjalne, które wprowadziliśmy ukradkiem, możemy dostrzec, że definicja jest czysto werbalna i dotyczy po prostu znaczenia nazwy.

Leave a reply

You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>