Ogólna filozoficzna teoria względności

W nocie biograficznej poprzedzającej jego rozprawę zamieszczoną w pierwszym tomie wydanej przez J. H. Muirheada Contemporary British Philosophy Haldane zauważa, że bardziej oddziałała na niego metoda Hegla niż jego szczegółowa teoria Absolutu. Ale dodaje, że w jego przekonaniu Hegel bardziej zbliżył się do ostatecznie prawdziwego poglądu niż ktokolwiek od czasów starożytnych Greków.

Choć w 1912 r. został lordem kanclerzem, zasłużywszy się znakomicie na stanowisku sekretarza obrony, Haldane nie wszedł do zrekonstruowanego w 1915 r. gabinetu, przecież nie dlatego, że jego koledzy mieli jakiekolwiek wątpliwości co do jego patriotyzmu, lecz raczej z uwagi na stosowność takiego kroku w obliczu popularnych uprzedzeń. ficzny, dla którego rzeczywistość jest ostatecznie duchem, a prawda jest całym systemem prawdy, całkowitym samopoznaniem i samowie- dzą rzeczywistości, celem, do którego dochodzi się poprzez dialektyczne stadia.

Trudno byłoby twierdzić, że ta ogólna filozoficzna teoria względności jest sama w sobie nowością. A w każdym razie była to raczej spóźniona próba ożywienia heglizmu przez podkreślenie relatywistycznych stron tego systemu i powołanie się na nazwisko Einsteina jako patrona. Warto jednak wspomnieć Haldane’a jako jedną z tych wybitnych postaci w brytyjskim życiu publicznym, które przejawiały trwałe zainteresowanie zagadnieniami filozoficznymi.