Bentham i schemat wzorowego więźnia

W 1791 r. Bentham ogłosił swój schemat wzorowego więzienia, tak zwany Panopticon, i zwrócił się do francuskiego Zgromadzenia Narodowego z myślą o ustanowieniu takiej instytucji pod jego auspicjami, proponując swe bezpłatne usługi nadzorcy. A choć Bentham był jednym z cudzoziemców, któremu Zgromadzenie przyznało w następnym roku tytuł obywatela, oferty jego nie przyjęto.10 Wydawało się początkowo, że podobne wysiłki skłonienia rządu brytyjskiego do urzeczywistnienia tego schematu wzorowego więzienia będą owocne. Ale ostatecznie spełzły na niczym, częściowo – tak w każdym razie skłonny był wierzyć Bentham – dzięki machinacjom króla Jerzego III. Parlament uchwalił jednak przyznanie filozofowi dużej sumy pieniędzy tytułem kompensaty wydatków poniesionych w związku ze schematem Panopticon.

W 1802 r. Dumont ogłosił dzieło zatytułowane: Traités de législation de M. Jérémie Bentham („Traktaty o prawodawstwie pana Jeremiego Benthama”). Składało się ono częściowo z rozpraw napisanych przez samego Benthama, z których pewne w oryginałach były już po francusku, a częściowo z Dumontowego streszczenia idei filozofa. Dzieło to ogromnie przyczyniło się do powstania sławy Ben-

Oczywiście Bentham miał na myśli więźniów zupełnie innego rodzaju niż ci, którzy stali się później ofiarami terroru jakobińskiego. Zwracał się on do nowego Zgromadzenia Narodowego w nadziei, że oto wreszcie zaczynają się rządy niczym nie zaćmionego rozumu, że filozofia znajduje uznanie. thama. Początkowo było to bardziej widoczne za granicą niż w Anglii, ale w miarę upływu czasu gwiazda filozofa zaczęła wschodzić nawet w jego własnym kraju. Od 1808 r. James Mili stał się jego uczniem i propagatorem jego poglądów, a Bentham stał się kimś, kogo można nazwać ostatecznym przywódcą czy inspiratorem grupy rodaków oddanym zasadom benthamizmu.