Dziedzina ludzkich czynów

Tymczasem dziedzina ludzkich czynów jest znacznie szersza niż prawodawstwo i działania rządu. W pewnych przypadkach w grę wchodzi interes samego tylko indywidualnego podmiotu działającego. Mogę zatem mieć obowiązki wobec siebie. Ale jeśli dziedzina moralności pokrywa się z dziedziną ludzkich czynów, prawodawstwo i działania rządu mieszczą się w dziedzinie moralności. Zasada użyteczności musi więc stosować się do nich. Tu jednak stroną, której interes wchodzi w grę, jest społeczność. Choć więc, jak mówi Bentham, istnieje wiele czynów faktycznie użytecznych dla społeczności, lecz takich, że ich prawna regulacja nie leżałaby w interesie spo- łecznym, prawodawstwo powinno służyć temu interesowi. Powinno zmierzać do powszechnego dobrobytu lub szczęścia. Można zatem powiedzieć, że działanie prawodawstwa czy rządu jest zgodne z zasadą użyteczności lub przez nią podyktowane, gdy „tendencja do pomnożenia szczęścia społeczności jest większa od ewentualnej tendencji do zmniejszania go” s.

Ale społeczeństwo jest „rzekomym ciałem, złożonym z indywidualnych osób, które się traktuje, jakby stanowiły jego członki”.85 Interes społeczeństwa zaś jest „sumą interesów składających się na nie jednostek”.27 Powiedzieć zatem, że prawodawstwo i rząd powinny zmierzać do powszechnego dobra, to powiedzieć, że powinny zmierzać do większego szczęścia możliwie największej ilości indywiduów, będących członkami danego społeczeństwa.

Oczywiście, jeśli przyjmujemy, że interes powszechny to po prostu ogólna suma prywatnych interesów poszczególnych członków społeczności, możemy wyciągnąć wniosek, że dobro powszechne jest nieuchronnie pomnażane, jeśli każde indywiduum zmierza do osobistego szczęścia i je powiększa. Nie ma jednak gwarancji, że indywidua będą dążyć do własnego szczęścia w racjonalny czy światły sposób i tak, by nie zmniejszać szczęścia innych indywiduów, zmniejszając przez to ogólną sumę szczęścia w społeczności. A co do faktów, jest rzeczą jasną, że występują zderzenia interesów. Niezbędne jest zatem harmonizowanie interesów z uwagi na powszechne dobro. To właśnie jest funkcją rządu i prawodawstwa.28