Niezależni myśliciele są oczywiście bardziej interesujący niż ci, których zajmowało przede wszystkim rozpowszechnianie czystego słowa comte’yzmu. Jednym z owych niezależnych myślicieli był George Henry Lewes (1817-1878), autor popularnej ongiś, lecz od dawna zapomnianej dwutomowej Biographical History oj Philosophy („Biograficzna historia filozofii”, 1845-1846). W latach wcześniejszych Lewes był entuzjastycznym zwolennikiem Comte’a, a w 1853 r. ogłosił Comte’s Philosophy of the Positive Sciences („Comte’owska filozofia nauk pozytywnych”). Ale choć pozostał pozytywistą w tym sensie, że utrzymywał, iż filozofia polega na tworzeniu najrozmaitszych uogólnień wyników nauk szczegółowych i powinna powstrzymywać się w 1864 r. Spencer napisał swe Reasons jor Dissenting from the Philosophy of Comte („O powodach niezgody na filozofię Comte’a”).
W 1893 r. Londyński Komitet Pozytywistów założył „The Positivist Review”, ale ów periodyk przestał ukazywać się w 1925 r., wychodząc przez ostatnie dwa lata swego istnienia pod tytułem „Humanity”. od wszelkiego rozważania tego, co pozaempiryczne, odszedł od Com- te’a i dostał się bardziej pod wpływ Spencera. W latach 1874-1879 ukazały się jego pięciotomowe Problems of Life and Mind („Zagadnienia życia i myśli”).
Lewes wprowadza rozróżnienie między zjawiskiem pojmowalnym po prostu w terminach składających się na nie czynników, a zjawiskiem, które się wyłania ze składających się na nie czynników jako coś nowego, jako nowość. To pierwsze nazwał „resultant” [to, co jest wynikiem], a to ostatnie „emergent” [to, co się nieoczekiwanie wyłania]. Pomysł tego rozróżnienia nie jest dziełem Lewesa, lecz, jak się wydaje, ukuł on ów termin „emergent”, który odegrał później ważną rolę w filozofii ewolucji.
Leave a reply