Daily Archives 22 listopada 2015

Gdy chodzi o szeroki krąg wykształconej publiczności, wpływ myśli niemieckiej dał się odczuć najpierw w Wielkiej Brytanii dzięki pismom poetów i literatów, takich jak Coleridge i Carlyle.

Jeśli zatem opisuje się Absolut jako doświadczenie doznaniowe, termin ten zostaje użyty rzeczywiście w sposób analogiczny. „Czucie, jak widzieliśmy, dostarcza nam pozytywnej idei nierelacyjnej jedności. Owa idea jest niedoskonała, lecz wystarcza, by służyć nam jako pozytywna podstawa”66, to znaczy jako pozytywna podstawa ujmowania ostatecznej rzeczywistości. A rzeczywistość czy Absolut można opisać właściwie jako coś duchowego, o ile ducha daje się definiować jako „jedność wielości, w której zewnętrzność wielości zostaje całkowicie zagubiona”.67 W umyśle ludzkim znajdujemy zjednoczenie wielości, lecz jej zewnętrzność bynajmniej nie zostaje w pełni za- gubiona. Umysł ludzki jest więc jedynie niedoskonale duchowy. „Czysty duch urzeczywistnia się tylko w Absolucie.” 68

Bosanąuet utrzymuje, że w pewnym sensie prawdą jest powiedzenie, że świat jest dla każdego indywiduum jego światem, jest strumieniem jego świadomości: zbudowanym z jego postrzeżeń. „Świat rzeczywisty jest dla każdego indywiduum jawnie jego światem, jest obszarem i określeniem jego obecnego postrzeżenia, które to postrzeżenie nie jest w istocie rzeczywistością jako taką, lecz miejscem jego styczności z rzeczywistością jako taką.” 4 Musimy zatem odróżnić strumień świadomości rozważany jako ciąg zjawisk psychicznych i świadomość rozważaną jako „intencjonalną”, ukazującą jakiś system powiązanych wzajemnie przedmiotów.5 „Świadomość jest świadomością światła o tyle tylko, o ile świat przedstawia system, całość przedmiotów, oddziałujących na siebie, a zatem niezależnych od obecności czy nieobecności świadomości, która je przedstawia.”8 Możemy również uznać rozróżnienie między moim obiektywnym światem a tworami mojej wyobraźni. Możemy więc powiedzieć, że „cały świat jest dla każdego z nas tokiem naszej świadomości, o ile traktuje się go jako system przedmiotów, o których jesteśmy zobowiązani myśleć”.7