Zainteresowania religijne Greena

Zainteresowania religijne Greena sprzeciwiają się zarazem wszelkiej redukcji nieskończonego Ducha do życia duchów skończonych, ujmowanych jako zwykły zbiór. Chce on wprawdzie uniknąć tego, co uznaje za jedną z głównych wad tradycyjnego teizmu, mianowicie przedstawiania Boga jako Bytu ponad światem i skończonym duchem. Przedstawia zatem życie duchowe człowieka jako uczestnictwo w życiu Boskim. Ale chce też uniknąć używania słowa „Bóg” po prostu jako oznaczenia bądź duchowego życia człowieka, pojmowanego ogólnie jako coś, co rozwija się w trakcie ewolucji kultury ludzkiej, bądź jako oznaczenia ideału wiedzy zupełnej, ideału, który jeszcze nie istnieje, lecz ku któremu poznanie ludzkie stopniowo się zbliża. Mówi wprawdzie o duchu ludzkim jako „identycznym” z Bogiem, lecz dodaje: „w tym sensie, że jest On wszystkim, czym duch ludzki może się stać”.14 Bóg jest nieskończonym wiecznym podmiotem, a z empirycznego punktu widzenia, jego zupełna wiedza odtwarza się stopniowo w podmiocie skończonym w zależności od zmian w organizmie ludzkim.

Jeśli pytamy, dlaczego Bóg działa w ten sposób, Green wskazuje, że nie można podać żadnej odpowiedzi. „Odwieczne pytanie, dlaczego Bóg stworzył świat, nigdy nie znalazło odpowiedzi i nigdy nie znajdzie. Nie wiemy, dlaczego świat ma być: wiemy tylko, że jest. Podobnie, nie wiemy, dlaczego wieczny podmiot tego świata ma odtwarzać siebie, przez pewne procesy w świecie, jako duch ludzkości lub jako konkretne ja tego czy tamtego człowieka, w którym ów duch działa. Możemy tylko powiedzieć, w oparciu o najlepszą, jakiej można dokonać, analizę naszego doświadczenia, iż wydaje się, że tak działa.”15

Leave a reply

You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>